Trong lịch sử bóng đá hiện đại, luật bàn thắng vàng từng được xem là một trong những quy định mang tính cách mạng khi nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả của những trận đấu kịch tính nhất đặc biệt là tại các giải đấu lớn cấp quốc tế. Tuy nhiên, dù gây tranh cãi hay không, luật này cũng đã để lại dấu ấn sâu đậm trước khi bị chính FIFA loại bỏ sau một thời gian thử nghiệm. Vậy luật bàn thắng vàng được áp dụng và bị bãi bỏ vào năm nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.
Bàn thắng vàng là gì?
Luật bàn thắng vàng (Golden Goal) được hiểu đơn giản là quy định trong hiệp phụ của một trận đấu, nếu đội nào ghi bàn trước thì trận đấu lập tức kết thúc và đội đó là đội chiến thắng. Đây là hình thức “cái chết bất ngờ” trong bóng đá không thể dựa vào dữ liệu bongdaso thông thường, giống như luật sudden death trong thể thao khác. Mục tiêu của luật này là để tạo sự hấp dẫn, giảm số lượng các loạt luân lưu và thúc đẩy tinh thần tấn công ngay từ đầu hiệp phụ.
Luật bàn thắng vàng được áp dụng từ năm nào?
FIFA chính thức áp dụng luật bàn thắng vàng từ năm 1993, bắt đầu thử nghiệm ở các giải trẻ và sau đó mở rộng sang các giải đấu lớn như EURO, World Cup và các giải cấp châu lục.
Lần áp dụng đáng chú ý đầu tiên trên đấu trường lớn là tại EURO 1996, nơi Đức lên ngôi vô địch sau khi Oliver Bierhoff ghi bàn thắng vàng trong trận chung kết với Cộng hòa Séc. Đó là khoảnh khắc đi vào lịch sử, không chỉ vì tính kịch tính mà còn vì lần đầu tiên luật này tác động trực tiếp đến kết quả một giải đấu lớn.
Sau đó, luật tiếp tục được áp dụng tại World Cup 1998. Trận đấu nổi bật nhất với luật này là ở tỷ lệ kèo vòng 1/8 giữa Pháp và Paraguay, nơi Laurent Blanc ghi bàn thắng vàng giúp Pháp giành quyền đi tiếp và sau đó lên ngôi vô địch.
Tại EURO 2000, luật bàn thắng vàng lại một lần nữa lên tiếng khi David Trezeguet ghi bàn giúp Pháp đánh bại Ý trong trận chung kết. Chính những khoảnh khắc như vậy khiến luật bàn thắng vàng trở thành chủ đề bàn luận lớn trong giới chuyên môn lẫn người hâm mộ.
Luật bị bãi bỏ vào năm nào?
Dù mang đến sự kịch tính và kết thúc nhanh chóng cho các trận đấu, luật bàn thắng vàng cũng hứng chịu nhiều chỉ trích, đặc biệt vì nó tạo ra cảm giác “oan ức” cho đội thua – khi họ không còn cơ hội phản kháng sau một sai lầm.
Trước phản ứng trái chiều ngày càng lớn, FIFA bắt đầu xem xét lại tính hiệu quả của luật này vào đầu thập niên 2000. Sau khi thử nghiệm thêm một phiên bản khác gọi là “bàn thắng bạc” (Silver Goal) – cho phép trận đấu tiếp tục đến hết hiệp phụ nếu bàn thắng được ghi – FIFA quyết định chấm dứt cả hai luật vào năm 2004.
Từ đó đến nay, hiệp phụ của các trận đấu loại trực tiếp sẽ diễn ra đầy đủ 30 phút (2 hiệp), không phân biệt bàn thắng được ghi trong thời gian nào. Nếu sau hiệp phụ vẫn hòa, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu.
Vì sao luật bàn thắng vàng bị loại bỏ?
Một trong những nguyên nhân chính khiến luật bị bỏ là thiếu công bằng. Nhiều đội bóng lựa chọn chiến thuật phòng ngự cực đoan vì sợ thua tức khắc, trong khi các đội tấn công có thể bị trừng phạt bởi một khoảnh khắc sơ hở. Điều này khiến cho những trận đấu hiệp phụ trở nên nghẹt thở, nhưng cũng làm giảm chất lượng và tinh thần thể thao công bằng mà bóng đá hướng tới.
Hơn nữa, luật bàn thắng vàng gây tâm lý căng thẳng quá mức cho cầu thủ, đặc biệt là ở những trận cầu lớn. Một pha sai lầm dù nhỏ cũng đồng nghĩa với thất bại chung cuộc. Điều này đi ngược lại với tinh thần thi đấu 120 phút đầy đủ mà nhiều người cho rằng nên giữ nguyên.
Xem thêm: Vai trò và tác dụng của vị trí số 10 trong bóng đá là gì?
Xem thêm: Tìm hiểu ưu điểm, nhược điểm và cách vận hành sơ đồ 4-4-2
Như vậy, luật bàn thắng vàng được áp dụng chính thức từ năm 1993 và bị FIFA bãi bỏ vào năm 2004. Dù tồn tại trong thời gian không dài, nó đã để lại nhiều dấu ấn đặc biệt trong lòng người hâm mộ và lịch sử các giải đấu lớn. Từ sau năm 2004 đến nay, bóng đá quốc tế đã quay trở lại thể thức hiệp phụ truyền thống và dường như không có ý định khôi phục lại luật cũ. Tuy nhiên, đối với những ai yêu sự kịch tính tuyệt đối, bàn thắng vàng vẫn là một trong những “ý tưởng điên rồ” đáng nhớ nhất bên lề của làng túc cầu.
